Leiderschap zonder visie

Hoe vaak wordt aan ondernemers gevraagd wat hun visie is? Het lijkt een soort van vast recept: elke ondernemer hoort tenslotte een sterke en uitgesproken visie te hebben. Dat kan ook anders. Want wat als je dat niet hebt?

Enkele weken terug zat ik in een workshop in Lissabon met aantal ondernemers die ook een digital agency leiden. Dit waren ondernemers uit Amerika, Europa en Rusland. Ook daar werd de vraag over visie gesteld. De antwoorden waren eigenlijk best ontluisterend. Binnen de groep van tien mannen en vrouwen had geen van de deelnemers een goed antwoord op deze vraag. Dit terwijl deze ondernemers toch allemaal serieuze agencies leiden die mooi werk voor grote merken maken. Het zijn allemaal agencies die groeien, winst maken en waar echte, talentvolle mensen werken.

Als ik naar mezelf kijk, ben ik ook niet iemand met een super duidelijke en uitgesproken visie. Toch lukt het om DEPT® behoorlijk hard te laten groeien en bloeien. Hoe kan dat? Er zijn immers genoeg goeroes die bladzijden vol schrijven over het belang van een visie. Want zonder een duidelijke visie ben je niet succesvol, is ongeveer de kern.

Visie, missie, strategie

Wat is een visie eigenlijk? Het valt me op dat in gesprekken met ondernemers, klanten en collega’s het woord vaak gebruikt wordt in het rijtje visie, missie en strategie. Het valt me ook op dat de betekenis van visie, missie en strategie vaak door elkaar gehaald wordt.

Het ezelsbruggetje dat bij mij goed werkt om het verschil tussen visie, missie en strategie te duiden, gaat een paar eeuwen terug naar de 15e eeuw, toen er nog echte ontdekkingsreizigers waren, zoals Vasco da Gama. Hij zou het zo verwoorden: “Mijn visie is dat de wereld rond is. Mijn missie is om dit te gaan ontdekken en te bewijzen aan de rest van de wereld. Mijn strategie is om met een schip naar het westen richting de horizon te varen.”

Het is natuurlijk prachtig als je zo’n sterke visie hebt; in een tijd waar iedereen denkt dat de wereld plat is, ervan overtuigd zijn dat deze rond is. Als mensen als Vasco zo’n visie gekoppeld krijgen aan een missie en strategie, en ook nog daadwerkelijk wegvaren, wordt de wereld echt anders.

In de huidige tijd is Elon Musk een aansprekend voorbeeld van iemand met een sterke visie, missie en strategie. Plat samengevat: zijn visie is dat als de mensheid wil overleven, we ook op andere planeten moeten gaan wonen. Zijn missie is om mensen op Mars te krijgen, en hierdoor aan te tonen dat we op andere planeten kunnen wonen. Zijn strategie is vervolgens om met SpaceX de juiste raketten en middelen hiervoor te ontwikkelen. Het is een beetje een ingedikte versie van de werkelijkheid, maar je snapt vast het punt. Maar er zijn meer voorbeelden van visies van krachtige bedrijven met ongelofelijke beurswaarden:

Shell: Shaping the energy future
Philips: At Philips, we strive to make the world healthier and more sustainable through innovation
Audi: We have the potential to revolutionise mobility.
Alibaba: We envision that our customers will meet, work and live at Alibaba

Mooi geformuleerd, maar eigenlijk ook een beetje nietszeggend. In ieder geval de eerste drie. Alibaba is wat mij betreft een sterker voorbeeld. Alhoewel ik mij tegelijkertijd afvraag hoeveel medewerkers van deze bedrijven die visie daadwerkelijk kennen. Ik gok dat het nogal tegenvalt. Aan de andere kant kan ik met enige zekerheid stellen dat binnen DEPT® er een groot aantal Depsters is die de visie ook niet midden in de nacht en binnen drie seconden kan opdreunen.

Een gezamenlijk doel

De visie van DEPT® is dat technologie in een razend tempo mensen onderling, én mensen met merken verbindt. De missie die daarop aansluit, is om al deze mensen en merken positief met elkaar te verbinden. En de strategie is om de beste digitale mensen aan DEPT® te verbinden zodat we het beste werk voor onze klanten maken.

Mijn broer en Co-Founder Bart en ik zijn betrokken geweest bij het definiëren van de visie, maar we zijn DEPT® niet gestart met deze visie. Het zijn collega’s die de aanzet hebben gegeven. Daarnaast denk ik namelijk niet dat de visie de meeste richting en energie binnen DEPT® brengt. Dat is namelijk een iets anders: een gezamenlijk doel.

Ik hou van doelen. Ze zijn veel minder hoogdravend dan een visie, gemakkelijk te onthouden en ook prima richtinggevend en te onderbouwen met een strategisch plan. In 1996 was het doel van Bart en mijzelf dan ook om een écht bedrijf te bouwen. In 2007 was het doel om in de top drie van internetbureaus in Nederland te raken. Zes jaar later, in 2013, streefden we ernaar om een internationale agency te bouwen. In 2015 wilden we binnen vijf jaar in tien landen zitten, met honderd miljoen omzet en duizend mensen. Aangezien we dat inmiddels hebben bereikt, hebben we dit jaar uitgesproken dat we de komende jaren gaan voor een wereldwijde, leading agency.

DEPT® worldwide

Als je op dit moment een Depster wakker maakt, denk ik dat je van iedereen te horen krijgt dat ons doel is de beste digital agency in de wereld te bouwen. Voor veel mensen is zo’n ambitieuze doelstelling een belangrijke motivator. Doelen die niet die zo makkelijk te halen zijn, verbinden de ambitie en richting.

Wat ik merk is dat je dus prima duidelijke doelen met elkaar kunt bedenken, vaststellen en daar achteraan rennen zonder een enorme uitgesproken visie. Dat betekent niet dat ik reclame wil maken voor leiderschap en ondernemen zonder visie. Alleen kun je echt prima ondernemen zonder. Het met je team stellen van doelen die gedragen worden, geven ook richting aan de onderneming.

Wellicht zal je de wereld zonder een spannende visie niet fundamenteel veranderen. Maar een goed geleid bedrijf met oog voor mensen, klanten en ontwikkeling voegt serieuze waarde toe aan onze maatschappij. Laten we dus vooral doorgaan met en het starten van mooie bedrijven. Met of zonder visie.